Yılda yaklaşık iki bin kişi organ nakli beklerken hayatını kaybediyor

Ege Üniversitesi(EÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Psikiyatrisi Anabilim Kolu tarafından “Organ Nakli ve Kalp Takviye Aygıtları Paneli” düzenlendi. Moderatörlüğünü EÜ Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kısmı öğretim üyesi ve Konsultasyon Liyezon Psikiyatrisi (KLP) Ünitesi Sorumlusu Prof. Dr. Nazlı Burcu Özbaran’ın üstlendiği etkinlik, EÜTF Çocuk Hastanesi Cahide Aydın Dersliği’nde gerçekleşti. Panele konuşmacı olarak EÜ Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Kolu Dr. Öğretim Üyesi Ümit Kahraman, EÜ Organ Nakli Uygulama ve Araştırma Merkezi Koordinatörü Hemşire Sinem Aras, EÜ Kalp Takviye Aygıtı ve Kalp Nakil Polikliniği Koordinatörü Hemşire Derya Kayıhan katıldı. Aktiflikte; “Son Periyot Kalp Yetersizliğinde Ventriküler Dayanak Cihazları”, “Kalp Nakli, Kalp Takviye Aygıtları ve Nakil Koordinasyonu” ve “Organ Nakline Genel Bakış” başlıklı bahislerde katılımcılar, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Cocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Kolu KLP Ünitesi kapsamında, organ nakli ve kalp dayanak aygıtı uygulama sürecinde psikiyatrik konsultasyon dayanağı veren asistan doktorları bilgilendirdi.

“Son Devir Kalp Yetersizliğinde Ventriküler Dayanak Cihazları” başlıklı sunumunu gerçekleştiren EÜ Kalp Damar Cerrahisi Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Ümit Kahraman, “Kalp yetmezliği görülme oranları ülkeden ülkeye değişiyor. Yetişkinlerde daha çok koroner arter hastalığı olarak ya da hipertansiyon üzere nedenlerle görülürken çocuklarda konjestif kalp hastalıkları daha tartıda. Bizim gayemiz; hastayı hayatta tutmak, hastaneye yatışı azaltmak ve hastanın ömür kalitesini artırmak” dedi.

Süreçte en son tahlilin kalp nakli olduğunu belirten Dr. Öğretim Üyesi Kahraman, “Bu süreçte sonuncu tahlil kalp nakli. Lakin kâfi donör sayısı hem yetişkinlerde hem de çocuklarda hayli az. Kalp nakli bekleme listeleri çocuklarda yetişkinlere nazaran yaklaşık iki, iki buçuk kat daha fazla. Tedavi için kullanılabilecek en düzgün prosedürlerden biri ‘Ventriküler Takviye Cihazları’. Bu nedenle ventriküler dayanak aygıtlarını kullanmamız gerekiyor. Ventriküler takviye aygıtlarının farklı çeşitlerde ve farklı boyutlarda olduğunu söyleyebilirim” diye konuştu.

“Çocuklar kalp takviye aygıtlarını üzerlerinde taşıyabiliyor, hastaneye bağlı kalmadan ömürlerini sürdürebiliyor, okullarına gidebiliyor ”

 Kalp takviye aygıtı implantasyonu ve kalp nakli klinik tecrübelerinden bahseden EÜ Kalp Takviye Aygıtı ve Kalp Nakil Polikliniği Koordinatörü Hemşire Derya Kayıhan, “Kliniğimizde 1998 yılından itibaren 300’ü bulan kalp nakil sayımız var. Bunların 34’ünü çocuk hastalarımız oluşturmakta. Kalp nakil bekleme sürecinde de toplamda 706 hastaya kalp takviye aygıtlarını implante etmiştik, bunların 42’sini tekrar çocuk hastalar oluşturuyor. Bu süreç hala devam ediyor. İleri evre kalp yetmezliğinin en faal tedavisi kalp nakli lakin donör azlığı, kimi hastaların donör olamamaları üzere nedenlerden ötürü kalp dayanak aygıtlarının kullanımı hayli artmıştır. Geçmişte implante edilen kalp dayanak aygıtları epeyce büyük mekanik aparatlara sahipken yeni kuşakta artık çocuklar; üzerlerinde taşıyabiliyor, taburcu olabiliyor, okula gidebiliyor, günlük işlerini gerçekleştirebiliyorlar. Kalp yetmezliği hastaları multidisipliner bir yaklaşımla değerlendiriyorlar; birinci olarak kardiyologlar tarafından tanılandıktan sonra göğüs hastalıkları üzere pek çok branş tarafından değerlendirildikten sonra kalp akciğer nakil kuruluna hazırlanıyor. Bu noktada da yetişkin ve çocuk kısmında psikiyatri tabiplerin değerlendirmesine geçildikten sonra kurula çıkarılıyorlar. Kurulda çıkacak kararlar ile ilgili de aileyi ve çocuğu bilgilendiriyoruz” diye konuştu.

Organ naklini geniş bir çerçeveden anlatan EÜ Organ Nakli Uygulama ve Araştırma Merkezi Koordinatörü Hemşire Sinem Aras, “Organ bağışı, toplumda başlayıp toplumda biten kompleks bir yapı. Organ bağışını, sırf tıp olarak düşünemiyoruz; etiği, dini, sosyolojiyi de kapsayan bir yapı bu. Organ bağışında kişi, hayattayken kendi hür iradesiyle organ bağışlama formu doldurursa bir nevi bunu vasiyet etmiş oluyor. Ailelerin organlarını bağışlamak istediklerini bilmeleri çok değerli zira aile, beyin vefatı gerçekleştiğinde bu husustaki karar merci oluyor” dedi.

 “İzmir organ bağışı konusunda ülke ortalamasının üzerinde”

Organ nakli bekleyen hasta sayıları ile ilgili bilgilendirme yapan Aras, “2023 yılındaki istatistiğe nazaran organ nakli bekleyen hasta sayıları 32 binlerde. Biz canlı da olsa kadavra da olsa organ bulmaya çalışsak bile bu oranı maalesef kapatamıyoruz. Yılda yaklaşık iki bin kişiyi organ nakli beklerken kaybediyoruz. Bekleme listelerindeki sayılar artarken biz bunun yalnızca yaklaşık yüzde 18’ine kadar organ bulabiliyoruz. Genel olarak Avrupa’da kadavra donör oranında biz 52’nci sıradayız, kadavra donörlerin kullanımı konusunda da organları çeşitli nedenlerle kullanamadığımız oluyor. Yalnızca kadavradan nakil yapılacağında sayılar aşağılardayken toplam nakil oranlarında daha düzgün sayılara ulaşıyoruz. Bu açığı canlı donörlerle kapatıyoruz. İzmir sayılarına bakıldığında da bağış oranları Türkiye genelinde beşte bir olurken İzmir’de üçte bir oranında oluyor. İzmir bu hususta Türkiye oranına nazaran her vakit daha güzel konumda” diye konuştu.

Konuşmaların akabinde panelistler, iştirakçilerden gelen soruları yanıtladılar.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı