Türkiye'de neredeyse her iki çocuktan biri sezaryenle doğuyor!

Sezaryenin, tıbbi mecburilik olmadıkça tercih edilmemesi gereken bir prosedür olduğunu dile getiren Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, “Anne ve bebeğin sıhhatini tehlikeye atabilecek komplikasyonlar geliştiğinde sezaryen doğum hayati bir müdahale olarak gerekli hale gelebilir. Ayrıyeten, sezaryenin bir doğum biçimi değil, mecburî bir cerrahi müdahale olduğunu ve sezaryenin yaygınlaşmasının toplum sıhhati üzerinde olumsuz tesirler yaratabileceğini unutmamak gerekir.” dedi.

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı, Ebelik Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, doğum süreci ve doğum formları konusuna değinerek, sezaryen ve olağan doğumun tesirlerini konusunda bilgi verdi.

Doğum süreci, anne ve bebeğin sıhhati açısından son derece önemli

Doğum sürecinin, anne ve bebeğin sıhhati açısından son derece kıymetli bir devir olduğunu lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, “Bu süreçte, doğumun kendi doğal akışı içinde ilerleyebilmesi için anne adayının inançta hissetmesi, hürmet görmesi, mahremiyetinin korunması, hareket özgürlüğü sağlanması ve daima fizikî ve duygusal dayanak alması, olumlu ve inançlı bir doğum ortamının olmazsa olmazlarıdır. Anne adayı, bu gereksinimlerinin karşılandığı bir ortamda doğum yaparken daha rahat ve huzurlu olur; bu da doğum sürecinin sağlıklı bir biçimde ilerlemesine katkı sağlar.” dedi.

Sezaryen doğum gereklilik mi yoksa tercih mi?

Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, sezaryen doğuma ait, “Sezaryen doğum, tıbbi zorunluluklar dışında tercih edildiğinde, anne ve bebek sıhhati üzerinde olumsuz tesirler yaratabilir. Bilimsel çalışmalar, sezaryen ile doğan bebeklerde astım, teneffüs yolu enfeksiyonları ve alerjik hastalıkların daha sık görüldüğünü, emzirme problemleri yaşandığını ve anne-bebek etkileşiminin bozulduğunu göstermektedir. Ayrıyeten sezaryen, doğum sonrasında annenin düzgünleşme sürecini uzatarak, fizikî ve ruhsal toparlanmayı zorlaştırır. Lakin sezaryen, kimi durumlarda anne ve bebek için zarurî bir müdahale olabilir. Riskli gebeliklerde ya da doğum sırasında gelişen komplikasyonlarda sezaryen hem anne hem de bebeğin hayatını kurtarabilir. Bu noktada kıymetli olan, sezaryenin gerekli olduğu durumlarla gereksiz müdahalelerin ayrımının hakikat yapılabilmesidir. Sezaryen doğum, bilhassa doğum sırasında annenin yahut bebeğin karşılaştığı riskler nedeniyle mecburî hale geldiğinde, sağlıklı bir seçenek olarak kıymetlendirilebilir.” diye konuştu.

Neredeyse her iki çocuktan biri sezaryenle doğuyor

Sezaryen oranlarının yüksekliğinin ülkemizde değerli bir sıhhat sorunu olduğunu tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, şöyle devam etti:

“Ülkemizde bu oran Dünya Sıhhat Örgütü'nün (DSÖ) önerdiği yüzde 10-15 düzeyinin çok üzerindedir. 2022 Sıhhat İstatistikleri Yıllığı datalarına nazaran, Türkiye'de sezaryen ameliyatı oranı makul kabul edilen yüzde 15 sonunun çok üzerinde seyrediyor, neredeyse her iki çocuktan biri sezaryenle doğuyor. Devlet, üniversite ve özel tüm hastanelerde toplam sezaryen ameliyatların hastane doğumları içindeki oranı 2022'de yüzde 62,8 olarak belirlenirken, bu oran 2021'de yüzde 60,9, 2020'de ise yüzde 59,6 olarak kayıtlara geçti. Üniversite hastanelerinde sezaryen oranı yüzde 75'e ulaştı. Devlet hastanelerinde sezaryen ameliyatların hastane doğumları içindeki oranı 2020'de yüzde 42,8, 2021'de yüzde 44,6 olurken, bu oran 2022'de 46,4'e yükseldi. Bu nedenle harekete geçmeli ve tedbirler almalıyız.”

Sezaryen oranlarının artmasının altında ne var?

Sezaryen oranlarının artmasının altında “doğum korkusu, ileri yaşta gebelik ve sezaryenin daha kolay bir seçenek olarak algılanması gibi” etkenlerin bulunduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, “Ancak, tıbbi bir mecburilik yoksa olağan doğumun tercih edilmesi önerilmektedir. Sezaryen, tıbbi mecburilik olmadıkça tercih edilmemesi gereken bir prosedürdür. Anne ve bebeğin sıhhatini tehlikeye atabilecek komplikasyonlar geliştiğinde sezaryen doğum hayati bir müdahale olarak gerekli hale gelebilir. Bu karar, anne ve bebek için en sağlıklı doğum tekniğinin seçilmesini sağlar. Ayrıyeten, sezaryenin bir doğum formu değil, zarurî bir cerrahi müdahale olduğunu ve sezaryenin yaygınlaşmasının toplum sıhhati üzerinde olumsuz tesirler yaratabileceğini unutmamak gerekir.” halinde konuştu.

Normal doğum, doğum sonrası depresyon riskini de azaltıyor

Sezaryen doğumun anne ve bebek ortasında doğum sonrası bağlanma sürecini olumsuz etkilediğini, erken temas ve emzirme sürecindeki gecikmelerin bebeklerin ileriki hayatlarında sıhhat meselelerine yol açabileceğini de lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, “Normal doğum sırasında salgılanan oksitosin hormonunun, doğumun doğal ilerleyişini sağlayarak anne ve bebek ortasındaki bağı güçlendirdiğini ve annenin doğum sonrası depresyon riskini azalttığını da göz önünde bulundurmalıyız.” dedi.

Sezaryenle doğan bebeklerin daha zeki olduğuna dair yanlış inanışlar var

Normal doğumun hem anne hem de bebek açısından birçok sıhhat avantajı sunduğuna vurgu yapan Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, “Normal doğum sürecinde bebek, doğum kanalından geçerken bağırsak mikrobiyotası açısından değerli bakterilere maruz kalır ve bu durum, bağışıklık sisteminin gelişmesine katkı sağlar. Olağan doğumla dünyaya gelen bebeklerin daha çok anne sütü alabildiği ve daha dirençli oldukları, sezaryen ile doğum yapan annelerde bu avantajların azalabileceği belirtiliyor. Sezaryen doğum ise acil tıbbi durumlarda hayat kurtarıcı bir ameliyat olarak öne çıkıyor. Sezaryenin, bebek zıt konumda olduğunda, annenin kalça kemiğinin yapısının uygun olmaması durumunda yahut doğum komplikasyonları olduğunda tercih edilebilir. Lakin sezaryen doğumun bir periyot zenginlik göstergesi olarak algılanması ve sezaryenle doğan bebeklerin daha zeki olduğuna dair yanlış inanışlar, sezaryen oranlarının artmasında tesirli olmuştur.” diye konuştu.

Normal doğum sürecinde annenin ve bebeğin karşılaşabileceği mümkün riskler neler?

Normal doğumun doğallığına karşın, kimi risklerinin de mevcut olduğunu tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, şöyle devam etti:

“Normal doğum süreci sonunun net olarak öngörülemediği teslimiyetle geçen bir seyahattir. Beklenmedik durumlar yaşanabilir. Burada asıl kıymetli olan bu durumlarla nasıl başa çıkabiliriz ve bu seyahatte bize eşlik eden bir ebenin varlığıdır. Uzun süren doğumlar anne için fizikî yorgunluğa ve doğum travmasına neden olabilir. Ayrıyeten bebek açısından doğum müddetinin uzaması, oksijen düzeyinin düşmesine yol açabilir. Bununla birlikte, bu risklerin birçok tıbbi müdahalelerle minimize edilebilmektedir. İşte burada doğumda hamile ve ebenin birlikteliğinin ehemmiyeti ortaya çıkmaktadır. Doğumda ebenin varlığı bir bayan için unutulmaz bir doğum seyahati yaşaması için yardımcı olacaktır. Bu durum doğum halinden de bağımsız düşünülmelidir. Her bayan için doğum seyahati eşsizdir, biriciktir ve tektir. İster sezaryen olsun ister olağan doğum olsun bayan doğum seyahatinde kendi kıssasını yazabilmişse, anne ve bebek sağlıklı ise işte asıl olan maksada ulaşılmış demektir. Fakat olağan doğumun teşvik edilmesiyle hem anne hem de bebek sıhhatinin uzun vadede korunabileceği de unutulmamalıdır.”

Normal doğumun anne ve bebek üzerindeki faydaları

Normal doğumun, müdahalesiz bir süreç olarak anne ve bebeğin fizyolojik, ruhsal ve duygusal açıdan olumlu tesirler yaşamasını sağlayacağını kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, “Doğum sırasında salgılanan hormonlar, anne ve bebeğin bağlanmasını kolaylaştırır, anne sütünün daha süratli bir formda gelmesine ve emzirmenin daha başarılı olmasına katkıda bulunur. Ayrıyeten, bebek doğum kanalından geçtiğinde bağırsak florası gelişir, bu da bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirir. Doğumdan sonra annenin fizikî ve ruhsal olarak daha süratli toparlanması, olağan doğumun bir öteki kıymetli avantajıdır. Travmatik bir doğum tecrübesi yaşanmadığında, anne doğum sonrası yeni rollerine ve bebek bakımına daha kolay ahenk sağlayabilir. Gebelik ve doğum, bayanın ömründe bir gelişimsel kriz olarak tanımlansa da her doğum aslında bayanın kendi anneliğine doğduğu, güçlendiği bir süreçtir.” dedi.

Sezaryen doğumun potansiyel riskleri nelerdir?

Sezaryen doğumun, kısa vadede annenin düzgünleşme mühletini uzatabildiğini ve daha fazla ağrıya yol açabildiğini lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, “Ayrıca doğum sonrası anne-bebek bağlanma sürecini olumsuz etkileyebilir. Sezaryen sonrası annelerin doğum sonrası depresyon riskiyle karşı karşıya kalabileceğini ve bu durumun anne-bebek ortasındaki bağlanmayı zayıflatabileceği de öteki bir risk boyutudur. Uzun vadede sezaryen bebeklerde astım, alerji ve obezite üzere sıhhat meselelerine daha sık rastlanabiliyor.” formunda kelamlarını tamamladı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı