Sürdürülebilirlik Stratejilerinde Yeni Yol Haritası: Çifte Önemlilik

Sürdürülebilirlik günümüzde şirketlerin sırf çevresel hassasiyetini değil, tıpkı vakitte finansal sağduyularını da test eden bir gereklilik haline geldi. 

Artan iklim krizi, ağırlaşan toplumsal sorumluluk beklentileri ve sıkılaşan düzenlemelerle karşı karşıya kalan şirketler, yalnızca kâr odaklı yaklaşımla uzun vadede varlıklarını sürdüremiyor. Bu noktada devreye giren çifte önemlilik (double materiality) kavramı, sürdürülebilirlik raporlaması yapan şirketlerin hem finansal hem de çevresel ve toplumsal tesirlerini kıymetlendirerek bütüncül bir iş modeli geliştirmelerine imkan sağlıyor.  

Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (ESRS) çerçevesinde yer alan ve Birleşmiş Milletler Etraf Programı (UNEP) üzere kuruluşlar tarafından sürdürülebilirlik stratejilerinde uzun vadeli muvaffakiyetin anahtarı olarak görülen bu kavramı derinlemesine inceleyelim.

Çifte değerlilik, şirketlerin sürdürülebilirlik stratejilerini iki temel eksende değerlendirmesini sağlar: tesir değerliliği ve finansal değerlilik.

Etki Önemliliği: Şirket faaliyetlerinin etraf, toplum ve paydaşlar üzerindeki direkt ya da dolaylı tesirlerini pahalandıran bir süreçtir. Buradaki temel amaç, bu tesirlerin boyutunu, yaygınlığını ve geri döndürülemezliğini belirlemektir. Tesir değerliliği, şirketlerin toplum ve etraf üzerindeki sorumluluklarını şeffaf bir formda raporlamalarını sağlar.

Finansal Önemlilik ise bir şirketin finansal performansını etkileyebilecek risk ve fırsatları tahlil eder. Burada, şirketin gelecekteki finansal durumu, operasyonel sürdürülebilirliği ve yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek faktörler göz önünde bulundurulur. Örneğin, iklim değişikliği ile ilgili yeni düzenlemeler bir şirketin operasyon maliyetlerini artırabilir ve bu da finansal bir risk haline gelebilir. Birebir vakitte, yeni teknolojilere yatırım yaparak finansal fırsatlar elde edilebilir.

Sonuç olarak, AB  Regülasyonları kapsamında talep edilen  sürdürülebilirlik raporlamasının değerli bir gerekliliği olan ikili değerlilik tahlilini gerçek uygulayabilen şirketler, hem finansal performanslarını optimize edebilir hem de etrafa ve topluma olan tesirlerini azaltarak uzun vadeli sürdürülebilirlik gayelerine ulaşabilirler.

Şirketler İçin Neden Kritik Bir Strateji?

1. Kapsamlı Risk Yönetimi

Çifte değerlilik, şirketlerin riskleri sırf finansal açıdan değil, tıpkı vakitte çevresel ve toplumsal tesirler açısından da yönetmelerine imkan tanır. Bu iki tarafı birlikte ele almak, sadece finansal sonuçlara odaklanıldığında göz gerisi edilebilecek risklerin daha yeterli yönetilmesini sağlar. Örneğin, bir şirket iklim düzenlemelerinden kaynaklanan finansal risklerle karşılaşabilirken, tıpkı vakitte çevresel bozulmaya da katkıda bulunarak itibarını zedeleyebilir.

2.Regulasyonlara Uyum 

Avrupa Birliği başta olmak üzere birçok hükümet ve düzenleyici kurum, ikili değerlilik prensibiyle uyumlu olan Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD) ve Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (ESRS) üzere çerçeveler oluşturmuştur. Bu standartlara ahenk, yasal risklerden kaçınmak ve bu kuralların uygulandığı pazarlara erişim sağlamak açısından hayati kıymet taşır. İkili değerliliği proaktif bir formda benimseyen şirketler, gelecekteki düzenleyici değişikliklere daha hazırlıklı olur.

3. Yatırımcı İlgisi

Yatırımcıların giderek daha fazla ESG faktörlerine değer vermeye başladığını gözlemliyoruz. İkili değerlilik, bir şirketin performansı hakkında daha bütüncül bir bakış açısı sunarak hem finansal riskleri hem de uzun vadeli sürdürülebilirlik uygulamalarını kapsar. Bu yaklaşımı benimseyen şirketler, çoklukla daha şeffaf ve ileri görüşlü olarak algılanır. Yatırımcılar, düzenleyiciler ve tüketicilerin kurumsal sürdürülebilirlik uğraşlarına yönelik artan beklentileriyle ahenk sağlayan bu şeffaflık, toplumsal olarak sorumlu yatırımcıları cezbetmelerine ve sürdürülebilir finansman sağlamalarına yardımcı olur.

5. Rekabet Avantajı ve Uzun Vadeli Değerler

Finansal ve etkisel değerliliği karar alma süreçlerine dahil eden şirketler, inovasyon ve farklılaşma fırsatlarını belirleyebilirler. Örneğin, yenilenebilir güç kaynaklarına geçiş, başlangıçta maliyetleri artırabilir lakin uzun vadede maliyet tasarrufu, risk azaltma ve prestij artışı üzere yararlar sağlayabilir. Toplumsal ve çevresel sıkıntılara hassaslık göstermek, müşteri sadakati, yetenekli çalışanları elde tutma ve yeni pazarlara erişim üzere avantajlar sağlayabilir.

6. Daha Yeterli Paydaş İlişkileri

Çifte değerlilik, şirketleri çalışanlar, lokal topluluklar ve etraf üzere çeşitli paydaşların perspektiflerini göz önünde bulundurmaya teşvik eder. Bu sayede şirketler, bu kümelerle daha güçlü ilgiler kurabilir, bu da artan destek ve iş birliği, daha az çatışma ve operasyonel toplumsal lisansın güçlenmesiyle sonuçlanabilir. Paydaşların tasalarını dinleyen ve yanıtlayan bir kurum, meşruiyetini muhafaza ve uzun vadede başarılı olma mümkünlüğü daha yüksek olan bir işletmedir.

7. Değişen Dünyada Dayanıklılık

Günümüzün dinamik ortamında faaliyet gösteren şirketler, iklim değişikliği, kaynak kıtlığı, toplumsal eşitsizlikler ve değişen tüketici beklentilerinden kaynaklanan baskılarla karşı karşıyadır. İkili değerlilik, bu değişen dinamikleri stratejik planlamalarına dahil ederek işletmelerin daha dirençli hale gelmesine yardımcı olur. Hem finansal hem de finansal olmayan riskleri göz önünde bulundurarak şirketler, süratle değişen dünyada zorlukları daha güzel aşabilir ve fırsatları değerlendirebilirler.

Sonuç

Günümüzde yalnızca finansal riskleri değil, çevresel ve toplumsal sorumlulukları da göz önünde bulundurmak, sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek isteyen şirketlerin önceliği haline geldi. İkili değerlilik yaklaşımını benimseyen işletmeler, finansal disiplinlerini korurken, günümüzde çok daha kıymet kazanan çevresel ve toplumsal tesirlerini istikrarlı bir biçimde yönetebiliyor. 

Sürdürülebilirliğin giderek daha fazla kurumsal pahayla ilişkilendirildiği bir çağda, ikili önemliliğin şirketler için hem kurumsal prestiji hem de paydaşlarla olan münasebetleri güçlendirdiği ve geleceğin iş dünyasında kalıcı bir yer edinmelerini sağlayan bir yol haritası olduğu unutulmamalı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı