Sağlıklı yaşam ve düzenli tarama şart: Dünyada her 5 kişiden biri kanser

2023 bilgilerine nazaran dünyada her yıl 20 milyon yeni kanser olayı bildiriliyor. Bildirilen olaylarda en sık karşılaşılan ve en fazla vefata sebep olan tıp ise akciğer kanseri. Akciğerden sonra sırasıyla göğüs, kolon, rektum ve prostat kanserlerinin listenin üst sıralarında yer aldığını lisana getiren Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Tıbbi Onkoloji ve Hematoloji Uzmanı, Onkolojik Bilimler Koordinatörü Prof. Dr. Necdet Üskent, “Dünya genelinde her 5 şahıstan biri kansere yakalanıyor. Akciğer, prostat ve kolorektal kanserler erkeklerde daha sık görülürken; göğüs, tiroit ve kolon tiplerine bayanlarda daha fazla rastlanıyor” dedi.

Dünyadaki kanser olaylarındaki artış tablosu, yılda yaklaşık 250 bin yeni olgu bildirilen Türkiye’de de pek farklı değil. 2050 yılında yıllık kanser olaylarının 35 milyonu bulmasının beklendiğine dikkat çeken Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Tıbbi Onkoloji ve Hematoloji Uzmanı, Onkolojik Bilimler Koordinatörü Prof. Dr. Necdet Üskent, “Verilere nazaran kanser olaylarının yalnızca yüzde 18’i erken evrede teşhis edilebiliyor. Halbuki bu hastalığı yenmenin yolu, kanserli hücreyi sıçrama yapmadan tespit ederek yok etmekten geçiyor. Dünya genelinde giderek artan hadise sayılarından dersler çıkararak sağlıklı hayat alışkanlarına daha fazla ehemmiyet vermeli ve tertipli taramalara gerekli vakti ayırmalıyız” dedi.

Kansere yakalanma yaşı gitgide düşüyor

Özellikle göğüs, kolon, mide ve beyin kanserlerinin 50 yaş altı altında sıklıkla görülmeye başlandığının altını çizen Tıbbi Onkoloji ve Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Necdet Üskent, “Hücre yaşlanması arttıkça kanser riskinin de arttığı doğrudur lakin günümüzde hastalığa yakalanma yaşı gitgide düştüğü için ‘kanser bir ileri yaş hastalığıdır’ demek rehavete yol açarak sağlıklı ömür alışkanlıklarını ötelemeye neden olabilir” ihtarında bulundu. 

Nature’de yayınlanan bir araştırmaya nazaran 1990 yılından sonra doğanlarda 1970 öncesi doğanlara nazaran erken yaş kanserlerine daha fazla rastlanacağını paylaşan Üskent, “Bunun nedeni, bilinen kanserden korunma önlemlerini uygulamaya başlamadan çok evvel genetik şifrenin değişmesi. Araştırmacılar kanseri tetikleyen genetik mutasyonların çok küçük yaşlardan hatta doğumdan evvel başlayabildiğini belirterek; diyet, ömür stili değişiklikleri, çevresel faktörler, bağırsak florasındaki mikrobiyotayı düzenleme, fizikî aktivite, hepatit ve HPV aşıları üzere kanserden korunma faktörlerinin yetersiz kaldığını ileri sürüyorlar” dedi.

Sağlıklı ömür ve sistemli taramalar kanseri hem önlüyor hem de yıkımını azaltıyor

Kansere karşı birincil ve ikincil korunma prosedürleri olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Necdet Üskent, “Hastalığın ortaya çıkmaması için alınabilecek ve birincil olarak isimlendirilen tedbirler; obezitenin engellenmesi, fiziki aktivitenin artırılması, şahsa özel istikrarlı ve tertipli beslenme programlarının tercih edilmesi, hepatit ve HPV aşılarını olma, sigara ve alkolden uzak durma, ultraviole ve kimyasallardan kaçınma, sistemli ve kâfi uyku, doğal antioksidan alımı ve mide kanseri yahut lenfomasına neden olabilen Helikobakter Pilori üzere bakterilerin gerçek tedavisi olarak sıralanabilir” dedi. 

İkincil korunma yollarının ise kanseri erken evrelerde yakalamayı amaçlayan tarama testleri olduğunu belirten Prof. Dr. Necdet Üskent, “Meme kanseri için tarama mamografisi, prostat için PSA, kolon kanseri için feçeste, zımnî kan ve yeni geliştirilmiş gen testleri, rahim ağzı kanseri için PAP smear ve 30 yıldan fazla sigara içmiş hastalarda düşük yoğunluklu bilgisayarlı tarama tomografisi üzere usuller ikincil korunma yollarına örnek verilebilir” formunda konuştu. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı