Psikiyatrik ilaçların dozu yaz aylarında düzenlenmeli!

Akıl hastalıkları bulunanların sıcak havalarda mevt ve hastalık açısından önemli bir risk altında olduğunu belirten Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Elvan Çiftçi, “Alzheimer, demans, psikoz, şizofreni ve gelişimsel yetersizlikleri bulunan hastalar, çevresel farkındalık, sıvı alımı, günlük aktivitelerin uygun formda planlanması yahut uygun kıyafetlerin giyilmesi üzere ahenk sağlayan davranışları başlatma marifetinden mahrum olabiliyor.” dedi. Bazı psikiyatrik ilaçların terlemeyi bozarak, ısı atılımını azalttığının altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Elvan Çiftçi, “Susuzluk algısı, düzenleme sisteminin çeşitli düzeylerindeki ilaçlar tarafından bozulabilir, bu da dehidrasyonun gelişmesine katkıda bulunur. Psikiyatrik ilaçların yaz devrinde düzenlenmesinde, psikiyatri hekiminiz ile iş birliğinde olmanız gerekir.” uyarısında bulundu.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Elvan Çiftçi, sıcak havaların psikiyatrik sorun yaşayan bireyleri nasıl etkilediğini anlattı ve psikiyatrik ilaç kullanan şahısların sıcak havalarda dikkat etmesi gerekenlere değindi.

Yüksek sıcaklıklar, psikiyatrik meseleler nedeniyle hastaneye müracaat sayısını artırıyor

İklim değişikliğinin ruh sıhhati üzerindeki tesirlerine ait araştırmaların son birkaç yılda kıymetli ölçüde arttığını belirten Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Elvan Çiftçi, “Isıya bağlı hastalık ile psikiyatrik bozuklukların gelişme riski ortasındaki alakanın araştırıldığı bir çalışmada, psikiyatrik bozuklukların oluşma riskinin 4 kata yakın arttığı tespit edildi. Şizofreniform bozukluklar, travma sonrası gerilim bozuklukları ve akut gerilim bozukluğu dışındaki psikiyatrik bozuklukların gelişimi ile bağlantılıydı. Sıcaklık, psikiyatrik bozuklukların artması üzerinde potansiyel bir tehlike olabileceği sonucuna varıldı.” dedi.

1993-2006 yılları ortasında, Güney Avustralya'da sıcak hava dalgalarının, hastaneye müracaatlar ve zihinsel, davranışsal ve bilişsel bozukluklara atfedilen vefatlar üzerindeki tesirinin araştırıldığı bir diğer araştırmadan bahseden Dr. Öğr. Üyesi Elvan Çiftçi şunları söyledi:

“Tüm akıl hastalıkları için 26,7 derecelik ortam sıcaklığı eşiğinin üzerinde hastaneye müracaatlarda yüzde 7,3'lük bir artış olduğu bildirildi. Yüksek hava sıcaklıklarının demans, ruh hali duygusal bozuklukları, nevrotik, gerilime bağlı ve somatoform bozukluklar, ruhsal gelişim bozuklukları ve yaşlılık üzere organik hastalıklara bağlı hastaneye müracaat oranları üzerinde değerli bir tesire sahip olduğu görüldü.

Ayrıca araştırmacılar 65-74 yaş kümesindeki bireylerde ve şizofreni, şizotipal ve sanrısal bozukluk hastalarında ruhsal bozukluklara atfedilen ölümlerde bir artış gözlemlemiştir. Benzeri halde, Toronto, Kanada'da, yüksek sıcaklıklar ile zihinsel ve davranışsal hastalıklarla bağlı acil servis ziyaretleri ortasında şizofreni, duygudurum ve nevrotik bozukluklara yönelik kıymetli eğilimler ile bir bağlantı olduğu rapor edilmiştir.”

Psikiyatrik ilaçların yaz periyodunda düzenlenmesi gerekebilir

Psikiyatri ilaçları kullanan bireylerin yaz mevsiminde doz ayarlaması yapması gerekebileceğini lisana getiren Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Elvan Çiftçi, bu konuda yapılmış araştırmalara değindi:

“1950'den 1984'e kadar New York Eyaleti psikiyatri hastanesindeki vefat datalarını tahlil eden araştırmacılar, bu periyotta psikiyatri hastalarının sıcak hava dalgası sırasında ölme riskinin genel nüfusa nazaran iki kat daha fazla olduğunu belirtti. Ayrıyeten, antipsikotik ilaçların geniş çapta kullanıma sunulmasından evvel, 1950'lerde vefat riskinin 1980'lere nazaran daha yüksek olduğunu da gözlemledi. Hem psikiyatrik hastalığın hem de antipsikotik ilaç kullanımının sıcak hava dalgaları sırasında artan vefat riskine katkıda bulunduğu sonucuna varıldı.”

Antidepresanlar ve antipsikotik ilaçların, monoaminlerin düzeylerini direkt etkilediğine dikkat çeken Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Elvan Çiftçi, “Sıcak hava dalgaları sırasında antipsikotik ilaçlar uyumsuz tesirler oluşturabilir. Antikolinerjik ilaçlar yahut antikolinerjik tesirleri olan ilaçlar terlemeyi bozar, ısı atılımını azaltır, böylelikle kullanıcılarının sıcak hava dalgalarına karşı savunmasızlığını artırır. Birtakım ilaçlar derideki kan akışının azalmasına, münasebetiyle hipertermiye yani sıcak çarpmasına neden olabilir. Antikolinerjik tesirler dışında başka hücresel yansımalar ile de ısı istikrarı değişebilir. Özellikle antrenman yapan şahıslarda beden sıcaklığını kıymetli ölçüde artırabilir. Susuzluk algısı, düzenleme sisteminin çeşitli düzeylerindeki ilaçlar tarafından bozulabilir, bu da dehidrasyonun gelişmesine katkıda bulunur. Psikiyatrik ilaçların yaz devrinde düzenlenmesinde, psikiyatri hekiminiz ile iş birliğinde olmanız gerekir.” halinde konuştu.

Alzheimer, demans ve şizofreni hastaları sıcağa karşı daha savunmasız

Genel nüfusla karşılaştırıldığında, ruh sıhhati hastaları ekseriyetle daha berbat bir genel sıhhat durumuna sahip olduğunu ve genel olarak berbata gidiş ve vefat oranlarının arttığını lisana getiren Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Elvan Çiftçi, “Akıl hastalıkları olanların sıcak hava dalgaları sırasında mevt ve hastalık açısından önemli bir risk altında olduğu tespit edilmiştir. Bunun altında yatan nedenler ortasında, Alzheimer, demans, psikoz, şizofreni ve gelişimsel yetersizlikler üzere hastalarda, çevresel farkındalık, sıvı alımı, günlük aktivitelerin uygun halde planlanması yahut uygun kıyafetlerin giyilmesi üzere ahenk sağlayan davranışları başlatma marifetinin yetersiz olması gösteriliyor.” dedi.

Psikiyatrik ilaç kullananlar sıcak havalarda bunlara dikkat etmeli!

Ciddi akıl ve ruh hastalığı olan bireylerin çok sıcağa karşı savunmasız olduklarını hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Elvan Çiftçi, “Bir toplum ruh sıhhati merkezinde tedavi gören bireylerde, ısıya karşı hassasiyetle mekânsal bağ yaygınlığı inceldiğinde, ısıya karşı hassaslığın yüksek olduğu nüfus bölgelerinde yaşama olasılıklarının daha yüksek olduğunu gösteriyor. Isı haritalama stratejileri ile hastalık alevlenmesini önlemek ve intihar teşebbüslerini azaltmak için erken ikaz sistemleri kurmak, risk altındaki popülasyonların izlenmesi mahallî ölçekte riskin iletilmesine ve kaynakların hedeflenmesine yardımcı olabilir.” dedi.

Bununla birlikte psikiyatrik ilaç kullanan şahısların sıcak havalarda dikkat etmesi gerekenlere değinen Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Elvan Çiftçi sözlerini şöyle tamamladı:

“Psikiyatrik ilaç kullanan bireyler mümkünse güneşin dorukta olduğu saatlerde dışarı çıkmamalı. Su tüketmek için susuzluk hissi oluşmasını beklememeliler ve sıvı alımına ihtimam göstermeliler. Sıcak havalarda bilhassa dış yer aktivitelerinden ve ağır antrenmandan kaçınmalılar. Dışarıda vakit geçirmek için serin ortamları tercih etmeliler. Psikiyatrik ilaçların kendilerini olumsuz etkilediğini düşünerek doz azaltma yahut atlama üzere tekniklere başvurmamalılar ve kesinlikle doz ayarlamasını hekimlerine danışarak yapmalılar.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı