Kadına yönelik şiddet, ruhsal hastalıkları tetikliyor

Şiddetin kıymetli bir halk sıhhati sorunu olduğunu belirten İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı, Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hülya Ensari, şiddete uğramanın bayanlarda birçok ruhsal hastalığın oluşumunu tetiklediğini söyledi. Ensari, depresyon, travma sonrası gerilim bozukluğu, panik bozukluk ve anksiyete bozuklukları başta olmak üzere toplumda sık görülen kimi ruhsal hastalıkların bayanlarda erkeklerden daha sık görüldüğünü vurguladı. Bayanların erkeklerden üç kat fazla intihar teşebbüsünde bulunduğunu vurgulayan Ensari, “Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde bayanlarda depresyon, erkeklerden iki kat daha sık görülüyor” ikazında bulundu

Kadına Yönelik Şiddete Karşı Milletlerarası Gayret Günü, 1999 yılında bayana yönelik şiddete karşı toplumda farkındalık oluşturmak hedefiyle Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu kararı ile ilan edildi.

İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı, Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hülya Ensari, Bayana Yönelik Şiddete Karşı Milletlerarası Çaba Günü hasebiyle yaptığı açıklamada şiddetin ruh sıhhati üzerindeki tesirlerini kıymetlendirdi.

Prof. Dr. Hülya Ensari, şiddetin Dünya Sıhhat Örgütü tarafından 2002 yılında yayınlanan Şiddet ve Sıhhat Raporu'nda "Gücün ya da fizikî kuvvetin; tehdit yoluyla ya da gerçekte fizikî ziyan, vefat, ruhsal ziyan, gelişme pürüzü ya da yoksunluğa neden olacak halde; kendine, bir diğerine ya da bir küme yahut bir topluma karşı niyetli biçimde kullanılması" olarak tanımlandığını söyledi.

Şiddet kıymetli bir halk sıhhati problemidir

Şiddetin pek çok formda görülebildiğini belirten Ensari, “Kadına yönelik şiddet, aile içi şiddet yahut çocuğa yönelik, yaşlıya yönelik şiddet kelam konusu olabilir. Şiddet hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde kıymetli bir halk sıhhati sorunudur. Bayana yönelik şiddet ise tüm dünyada değerli bir problemdir” dedi.

Şiddet dört biçimde görülebilir

Şiddetin fizikî, duygusal ve ruhsal, cinsel ve sözel şiddet olmak üzere görüldüğünü kaydeden Ensari, bunları şöyle açıkladı:

Fiziksel şiddet: Kişinin bedenine ziyan verme yahut acı çektirme gayesi taşıyan bir tiptir.

Duygusal ve ruhsal şiddet: Kişinin duygusal ve ruhsal olarak ziyan görmesine neden olabilir ve ekseriyetle hakaret, tehdit üzere davranışları içerir.

Cinsel şiddet: Kişinin cinsel istismara uğramasına neden olan bir tiptir ve tecavüz, cinsel atak ve cinsel taciz üzere davranışları içerir.

Sözel şiddet: Kişinin kelamlı olarak atağa uğramasıdır ve hakaret, küfür, aşağılama üzere kelamlı atakları içerir.

Kadınlar pek çok toplumda şiddete maruz kalıyor

Kadına yönelik şiddeti arttıran faktörlere değinen Ensari, bayanların günümüzde pek çok toplumda klasik kavramların da tesiriyle şiddete maruz kaldığına dikkat çekti. Ensari, şunları söyledi:

“Kadına yönelik şiddet ‘Kamusal yahut özel hayatta bayanlara fizikî, cinsel yahut ruhsal acı, ıstırap veren yahut verebilecek olan cinsiyete dayanan bir hareket, tehdit, zorlama, keyfi olarak özgürlükten, ekonomik ihtiyaçlardan mahrum bırakma’ olarak tanımlanıyor. BM Bayanlara Yönelik Şiddetin Önlenmesi Bildirgesi, bayana yönelik şiddetin ‘Kadınlara yönelik, toplumsal cinsiyete dayalı ve bir bayana yalnızca bayan olduğu için yöneltilen ya da oransız bir halde bayanları etkileyen bir şiddet’ olduğunu belirtmektedir. Günümüzde en ilkel toplumlardan en gelişmiş toplumlara kadar bütün bayanlar klasik kavramların da tesiriyle fizikî, cinsel, ekonomik, ruhsal şiddete maruz kalmaktadır.”

Kadınlarda şiddete maruz kalma riskinin arttığı durumlar olduğunu belirten Ensari, “Daha evvel şiddete maruz kalan bayanlar, evlilik problemleri yaşayan bayanlar, boşanmış ya da boşanmak üzere olan bayanlar, düşük eğitim düzeyine sahip bayanlar, düşük maddi gelire sahip bayanlar şiddete maruz kalma riski taşımaktadır” dedi.

Şiddet sıhhat problemlerine yol açıyor

Kadınların en sık eşleri, sevgilileri, sevgili adayları ve partnerleri tarafından duygusal, fizikî ve cinsel şiddete maruz bırakıldığını belirten Ensari, “Şiddete maruz kalan bayanların bedensel, ruhsal, cinsel ve üreme sıhhatleri bozulmakta, gebelik ve lohusalık devrinde sıhhat sorunları ile karşılaşılmaktadırlar” dedi.

Şiddet çocuğun ruh sıhhatini da olumsuz etkiliyor

Şiddetin ruh sıhhati üzerinde pek çok olumsuz tesire yol açtığını, bundan çocukların da etkilendiğini vurgulayan Ensari, “Şiddet gören bayanın ve buna tanıklık eden çocuğun ruh sıhhati olumsuz etkilemektedir. Annelerine uygulanan şiddete şahit olan çocukların da ruh sıhhati bozulmaktadır. Ayrıyeten şiddete şahit olan çocuklar ilerde şiddet uygulayıcıları haline gelmektedir” ihtarında bulundu.

Şiddet ruhsal hastalıkları tetikliyor

Şiddete uğramanın bayanlarda birçok ruhsal hastalığın oluşumunu tetiklediğini belirten Ensari, “Depresyon, travma sonrası gerilim bozukluğu, panik bozukluk ve anksiyete bozuklukları başta olmak üzere toplumda sık görülen birtakım ruhsal hastalıklar, bayanlarda erkeklerden daha sık görülmektedir. Bayanlar erkeklerden üç kat daha fazla intihar teşebbüsünde bulunmaktadır. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde bayanlarda depresyon, erkeklerden iki kat daha sıktır” diye konuştu.

Ruh sıhhati sıkıntıları ihmal edilmemeli

Tüm bu ruhsal hastalıklara erken müdahalenin kıymetli olduğunu vurgulayan Ensari, “Bu ruhsal hastalıklar ruh sıhhati ve hastalıkları uzmanına danışıldığı takdirde tedavi edilebilir fakat tedavi edilmediği takdirde ömür uzunluğu yaşanılan travmanın tesiri devam edebilir; tabloya eklenecek depresyonlar bireyde intihar teşebbüsü ile sonuçlanabilir” ikazında bulundu.

Şiddet uygulamayı artıran faktörlere dikkat!

Şiddet uygulamayı arttıran risk faktörlerine işaret eden Ensari, “Kadına yönelik şiddet uygulamanın olağan olduğu bir kültürde yetişmek, düşük eğitim düzeyine sahip olmak, çocukluk devrinde şiddete maruz kalmak, çocukluk periyodunda bayana yönelik şiddete tanıklık yapmak, alkol bağımlılığı, antisosyal kişilik özelliklerine sahip olmak, çok eşli olanlar ve bayanlar tarafından sadakatsizlikle suçlananlarda şiddet uygulama davranışı daha sık görülmektedir” diye konuştu.

Şiddet uygulayan bireylerde sıklıkla alkol bağımlılığı, unsur kullanım bozukluğu, antisosyal kişilik bozukluğu ön planda olduğunu belirten Ensari, “Alkol unsur kullanım bozuklukları ve antisosyal kişilik bozukluğu bulunanlarda suça eğilim de fazladır” dedi.

Toplumsal cinsiyet ayrımcılığı ile gayret edilmeli

Kadına yönelik şiddetin önlenmesine ait yapılması gerekenleri de sıralayan Prof. Dr. Hülya Ensari, önerilerini şöyle sıraladı:

“Kadına yönelik şiddeti önleyici çalışmalar ortasında öncelikle eğitimin birinci evrelerinden başlayarak her düzeyde toplumsal cinsiyet ayrımcılığına ait eğitim programları düzenlenmeli, medyanın bu husustaki şuur seviyesi arttırılmalıdır. 

 Televizyon dizileri ve gazete haberleri başta olmak üzere medyada da cinsiyet ayrımcılığı ve şiddetin her türlüsünün bilhassa bayana yönelik şiddetin özendirilmesine karşı müdahale edilmelidir.  Yazılı, görsel basın ve sinema üzere kültür sanat eserlerinin bayanı aşağılayıcı tabirler ve şiddet içermemesine dikkat edilmelidir.

Ruh sıhhati farkındalığı artırılmalı

Toplumda ruh sıhhati konusunda farkındalığı arttırmak, şiddete maruz kalan bayanların erken devirde ruh sıhhatlerini gözetici dayanak almalarına yardımcı olacak bu da bayanlarda görülen ruhsal hastalıkların tedavisine ve depresyon üzere ruhsal hastalıkların tedavisi ile intihar teşebbüslerinin önlenmesine de katkıda bulunacaktır. 

Toplumda alkol ve unsur başta olmak üzere bağımlılığın her türlüsü ile uğraşın arttırılması ile şiddete yönelik davranışların önlenmesinde büyük katkı sağlayacaktır.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı