Dünya Roman Dili Günü Konak'ta kutlandı

Konak Belediyesi ile Roman Akademisi iş birliğinde ‘5 Kasım Dünya Roman Lisanı Günü’ hasebiyle Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde panel düzenlendi. Roman lisanının korunması ve eğitim imkanlarının arttırılması üzere bahislerin konuşulduğu panelde Türkiye’de Roman çalışmalarının son 20 yılı da masaya yatırıldı.

UNESCO tarafından ilan edilen 5 Kasım Dünya Roman Lisanı Günü, Konak Belediyesi ile Roman Akademisi iş birliğinde düzenlenen panelle kutlandı. Alsancak Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen panele Konak Belediyesi’nin Roman Meclis Üyesi Tolga Küleş, CHP Konak İlçe Yöneticileri, İzmir Roman Derneği Başkanı Abdullah Cıstır, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, akademisyenler ve Roman vatandaşlar katıldı. Roman lisanı ve kültürünün yaşatılması için neler yapılması gerektiğinin masaya yatırıldığı panelin konuşmacıları ise İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi Kültür Dersleri Kısmı ile Doç. Dr. Ozan Uştuk ile Manisa Celal Bayar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Memleketler arası Alakalar Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Faika Çelik oldu.

Küleş: Romanların hala barınma ve özgürlük sorunu var

Panelin açılış konuşmasını yapan Konak Belediyesi Meclis Üyesi Tolga Küleş, dünyanın pek çok ülkesinde konuşulan İngilizce, İtalyanca, Fransızca ve İspanyolca üzere lisanların geçerli lisanlar olarak kabul gördüğünü lisana getirerek, “Roman toplumunun hala barınma, özgürlük sorunu var. Ne acı değil mi? Daha özgür ve demokratik dünyada bizi yok sayanlara inat, çabaya devam edeceğiz” dedi.

Cıstır: Lisanımızı unutuyoruz

İzmir Romanlar Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Abdullah Cıstır da, Roman lisanının dünyada unutulmaya yüz tutmuş lisanlar ortasında olduğunu belirterek, “Uluslararası üst yapılar olmasa nitekim biz gitgide lisanımızı unutuyoruz. Tepecik’te, Ege Mahallesi’nde, İkiçeşmelik’te bu lisanı kaç kişi konuşuyor? Fakat taşrada lisan yaşatılıyor. Romanlar kendi problemlerine daha sahip çıkmalı” diyerek İzmirli Roman vatandaşları kendi lisanını yaşatmaları koşununda farkındalığa davet etti.

Başkan Mutlu’ya teşekkür

Açılış konuşmalarının akabinde moderatörlüğünü Roman Akademisi Kurucusu Cem Pekbalıkcı’nın yaptığı, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Milletlerarası Bağlantılar Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Faika Çelik ve İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi Kültür Dersleri Kısmı ile Doç. Dr. Ozan Uştuk’un konuşmacı olarak yer aldığı panele geçildi. Moderatör Pekbalıkcı, 2021 yılından bu yana kutlanan Dünya Roman Lisanı Günü’nü bu yıl Konak Belediyesi’nin katkılarıyla düzenlemekten memnunluk duyduklarını belirtti. Konak Belediye Başkanı Nilüfer Çınarlı Mutlu’ya dayanaklarından dolayı teşekkür eden Pekbalıkcı, Roman Akademisi’nin kuruluş emelinin Roman lisanı ile kültürünü geleceğe taşımak ve farkındalığı arttırmak olduğunu vurguladı.

Çelik: Kelamlı tarih çalışmaları yapılmalı

Manisa Celal Bayar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Milletlerarası Münasebetler Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Faika Çelik, “Türkiye’de Roman Çalışmalarının 20 Yılı” başlıklı sunumunda Romanların eğitim, barınma, istihdam ve sıhhat alanında yaşadığı zorluklara değindi. Avrupa ile kıyaslandığında Türkiye’de Romanlar üzerine yapılan çalışmaların azlığına dikkat çeken Çelik, “Roman lisanı hakkında geçmişten günümüze çok az şey biliyoruz. Romanlar üzerine en çok sosyoloji alanında çalışma yapıldı. Bunun yanı sıra iktisat, tarih, siyaset bilimi, kamu idaresi, memleketler arası münasebetler, kent ve bayan üzerine de çalışmalar yapılmış. En sağlıklı çalışma Roman toplumuyla birlikte yapılacak ortak çalışmalardır, kelamlı tarih çalışması yapılması gerekir” dedi.

Uştuk: Yüzde 60’ı Romanca bilmiyor

İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi Kültür Dersleri Kısmı ile Doç. Dr. Ozan Uştuk ise “Roman Lisanından Türkçe’ye Katkılar” başlıklı sunumunda şu sözleri kullandı: “17. yüzyıldan günümüze bilhassa Türkçe’den Romanca’ya geçen çok söz olmakla birlikte Romanca’dan Türkçe’ye de çok söz geçmiş. Lakin bunların hiçbiri kayıt altına alınmamış. Bu alanda bir çalışma yapmanın çok kıymetli olduğunu söylemek gerekir. Türkçe’ye katkıda bulunmuş, Romanca olduğunu fark etmediğimiz kelimler de var. Önemli bir kültürel mirasa katkı sağlamış bir lisandan bahsediyoruz. 2007’de yapılan bir araştırmaya nazaran Romanların yüzde 60’ı Romanca bilmiyor. Bu çok değerli bir kimlik kaybı. Bugün bu oranın çok daha yüksek olduğunu düşünüyoruz. Taşrada konuşulabilir fakat kentlerde Romanca konuşulmuyor.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı