Omurga Kemik Metastazında Yeni Gelişmeler Hayat Kurtarıyor!

Dünyada her yıl 19 milyon kişi kansere yakalanıyor ve yaklaşık 10 milyon kişi bu hastalık nedeniyle hayatını kaybediyor. Gerekli tedbirler alınmazsa 2040 yılında bu sayının 30 milyona yükseleceği öngörülüyor. Ülkemizde de her yıl yaklaşık 240 bin bireye kanser tanısı konulduğu belirtiliyor. Son yıllarda kanser tedavilerinde yaşanan kıymetli gelişmelere paralel olarak hayat müddeti uzadıkça halk ortasında ‘kanserin omurga kemiğine sıçraması’ olarak bilinen omurga metastazı ile karşılaşma sıklığı artıyor. Acıbadem Fulya Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji, Ortopedik Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Seyit Ali Gümüştaş,    akciğer ve karaciğerden sonra en sık omurgada kemik metastazı görüldüğüne dikkat çekerek, “Kanser tipine bağlı olarak omurgada metastazın görülme sıklığı yüzde 40 üzere yüksek oranda görülüyor.  Erken teşhis ile tedavi ise yaşamsal kıymet taşıyor. Hasebiyle kanser öyküsü olan hastalarda boyun, sırt ya da bel ağrısı şikayeti ortaya çıkmış ise ve bu ağrı vakitle artıp istirahatte de devam ediyorsa, kesinlikle alanında uzman bir tabibe başvurulması gerekiyor” diyor.

En sık görülen belirtilerine dikkat!

Omurgada oluşan kemik metastazları çoğunlukla 40 yaş sonrasında görülüyor ve  kanserin ilerlemiş olduğunu gösteriyor.  Kanserlerin tamamının metastaz yapma ihtimali olsa da en sık göğüs, prostat, akciğer, böbrek ve tiroit kanserleri omurgaya metastaz yapıyor. Bunun nedeni ise bu kanser tiplerinin toplumda daha yaygın görülmeleri ve hayat mühletinin uzun olması.    Omurga metastazı sıklıkla kanser tedavisi sürecinde olan hastanın şikayeti olmaksızın yapılan rutin taramada yahut birtakım yakınmalarıyla  hekime başvurduğunda teşhis ediliyor. Omurga metastazlarının en sık görülen ve birinci belirtisi boyun, sırt ya da bel ağrısı oluyor.  Ağrının istirahatte bile dinmemesi ve vakitle şiddetinin artması tipik belirtilerini oluşturuyor.  Prof. Dr. Seyit Ali Gümüştaş, hastanın ilerleyen periyotlarda geceleri ağrı nedeniyle uykudan uyanabildiğini ve standart ağrı kesicilerden kâfi yarar görmeyebildiğini belirterek, “Omurga kemiğine metastaz hastalarında omurilik ya da hudut kökü basısına bağlı olarak kol ya da bacaklarda uyuşma, karıncalanma ve güçsüzlük de ortaya çıkabiliyor. Hasta yürümekte zorluk çekebiliyor. Hudut hasarına bağlı olarak bağırsak ve idrar işlevlerinde bozulma gelişebiliyor” diyor. Omurga kemiği metastazı başta yıpranmış omurga hastalıkları (fıtık, dar kanal vs) olmak üzere ağrıya ve hudut basısı bulgularına neden olan birçok omurga sorunu ve osteoporoz  (kemik erimesi) ile karışabiliyor. Bunun asıl sebebi hastalarda ortak şikayete neden olmaları. Prof. Dr. Seyit Ali Gümüştaş, bu nedenle bilhassa kanser hastalarında detaylı teşhis sistemlerine başvurmanın son derece kıymetli olduğunu vurguluyor. 

Erken teşhis yaşamsal ehemmiyete sahip!

Hastaların az olarak da metastazın kemiği zayıflatmasının yol açtığı omurga kırığıyla tabibe başvurduklarına işaret eden Prof. Dr. Seyit Ali Gümüştaş, “Özellikle gecikmiş hadiselerde, omurga kemiğindeki kırık nedeniyle önemli çökmeye bağlı oluşan kemik modüllerinin ya da ilerleyen tümörün omurilik basısı durumunda felç üzere önemli tablolar gelişebiliyor. Omurgadaki kemik metastazına bağlı kırık gelişimi hastanın beklenen ömür müddetini ve günlük hayat aktivitelerini olumsuz etkileyeceği için erken teşhis ve tedavi yaşamsal değer taşıyor. Kırık gelişmeden yapılacak müdahale ameliyat riskini azaltacağı üzere hastanın gündelik yaşama dönüşünü hızlandırıyor ve ek cerrahi ihtiyacını azaltıyor” diyor.  

Tedavide çok değerli gelişmeler yaşanıyor

Omurga kemiği metastazlı kanserlerin tedavisinde temel gayeler; ağrıyı azaltmak, kırık gelişimini engellemek ve hastanın işlevi ile ömür kalitesini uygunlaştırmak. Kanserin tipi, yaygınlığı, kemik yıkımının boyutu, tümörün radyoterapi ve kemoterapiye cevabı, hastanın genel durumu ve beklenen hayat mühleti tedaviye karar vermede ana etmenleri oluşturuyor. Radyoterapi yolu birçok omurga kemiği metastazı için birinci tedavi seçeneği oluyor ve ameliyat sonrasında tümörün tekrarlama riskini düşürmek için de rutin olarak uygulanıyor. Cerrahi tedaviye bilhassa ve sıklıkla kırık riski ya da varlığında, omurilik yahut hudut kökü basısında başvuruluyor. Ayrıyeten radyoterapiye ve medikal tedaviye karşın ağrının denetim altına alınamaması ve tümörün tekrarlaması durumunda da tercih ediliyor. Hastanın ve omurga metastazının durumuna nazaran kapalı sistemler uygulanabileceği üzere açık metotlara de başvurulabiliyor. Prof. Dr. Seyit Ali Gümüştaş, son yıllarda tıp dünyasında ve teknolojide atılan dev adımlar sayesinde kemik metastazlarının tedavisinde çok kıymetli yenilikler yaşandığını belirterek, “Omurga kemiği metastazlarının tedavisinde yeni gelişmeler; görüntüleme eşliğinde (tomografi, seyyar röntgen) kapalı uygulanan yakma (radyofrekans ablasyon, mikrodalga ablasyon) ve dondurma (krioablasyon) süreçleridir. Bu usuller bilhassa radyoterapiye dirençli ya da tekrarlamış  (nüks) metastaz varlığında uygulanıyor ve bu hastalarda faal sonuç alınabilmesi en kıymetli avantajlarını oluşturuyor. Omurga kemiğindeki tümörün tedavi edilmiş olması hastaların yalnızca ömür kalitelerini artırmıyor, ayrıyeten bilhassa tek bir yerde omurga metastazı olan hastalarda beklenen ömür mühletini de uzatıyor. Bu tedavi tekniklerindeki en kritik nokta ise uygun hasta seçimi ve tecrübeli ellerde yapılan titiz uygulamadır’’ diyor

Tümör yüksek ısıda yakılabiliyor!

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Seyit Ali Gümüştaş, günümüzde omurga kemiği metastazlarında bu uygulamalardan en sık radyofrekans ablasyon ile yakma formülünün tercih edildiğini belirterek, “Radyofrekans ablasyon, tümör odağının görüntüleme eşliğinde, yüksek ısıda ve kapalı olarak yakılması sürecidir. Metot bilhassa genel durumu çok uygun olmayan ve açık cerrahiyi tolere edemeyecek hastalarda yaşamsal ehemmiyet taşıyor. Düşük riskli ve süratli sonuç alınabilen faal prosedür olarak kabul ediliyor” diyor.  Seçilmiş hastalarda radyofrekans ablasyon ile tümörü yaktıktan sonra tıpkı giriş yerinden çimentolama formülünün de  güvenle uygulanabildiğini belirten Prof. Dr. Seyit Ali Gümüştaş, sözlerine şöyle devam ediyor: “Omurga kemiğine metastaz varlığında en sık uygulanan  ve lokal anestezi altında gerçekleştirilen kapalı çimentolama (vertebroplasti) tekniğinde bilhassa ağrıda süratli ve tesirli azalma elde edilebiliyor. Hastaların tıpkı gün taburcu olabildiği bu prosedürde zayıflayan ve çöken omurga güçlendirilerek daha fazla hasarlanması önleniyor. Böylece hasta gündelik hayatına itimatla geri dönebiliyor” Radyofekans ablasyon ve vertebroplasti kapalı süreçler olduğu için hastalar bir gün sonra kemoterapi ya da radyoterapi tedavisine başlayabiliyor. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı