Gönüllü itfaiyecilik sistemiyle yangınlar büyümeden söndürülebilir!

Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan: “17 Ağustos günü meydana gelen orman yangınlarının çıkış sebeplerine ve başlangıç kurallarına bakıldığında istekli itfaiyecilik sistemi mevcut olsaydı büyümeden söndürülebileceğini rahatlıkla söyleyebiliriz.”

İSG Uzmanı Kısmı Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce, “Orman yangınlarıyla gayrette dron ve teknolojik ihtar sistemlerinin kullanımı çok kıymetli.” dedi.

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sıhhati ve Güvenliği Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan ile Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sıhhati ve Güvenliği Kısmı Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce, ülke genelinde birçok vilayette yaşanan orman yangınlarını kıymetlendirdi.

Bir günde 72 noktada yangın çıktı

“Orman yangınları yalnızca ülkemizde değil dünyanın her tarafında yaşanıyor. Birtakım ülkelerde yoğunluk daha da fazla.” diyen Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, 17 Ağustos 2024 günü ülkemizde 72 başka noktada çıkan 45’i kısa müddette denetim altına alınan 27’si uzun mühlet savaşılan orman yangınları meydana geldiğini, bunlardan kimilerinin anız yakma, piknik ateşi, dikkatsiz sigara içimi ile taksirle meydana geldiğinin tespit edildiğini ve kasıtlı yangın bilgisinin ise olmadığını lisana getirdi.

Kuvvetli rüzgâr yangınları etkiledi

Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Orman yangınlarının büyümesine, denetim altına alınamamasına ve söndürülememesine tesir eden faktörlerin başında kuvvetli rüzgâr gelmektedir. İkinci kıymetli faktör havadaki bağıl nemin düşük olmasıdır. Üçüncü değerli faktör de hava sıcaklığının yüksek olmasıdır.” diye konuştu.

Rüzgârın azalması yangınlarının denetim altına alınabilmesinde yarar sağladı

Olay günü (17 Ağustos) tüm bu faktörlerin bir ortaya geldiğini tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Hava sıcaklığı yüksektir. Kuvvetli rüzgâr mevcuttur. Bu orman yangını çıkan bölgelerin birçoklarında o gün çok kuru hava ölçülmüştür. Yüzde 50 bağıl neme sahip hava bile kuru hava kabul edilirken, Karşıyaka’da yüzde 18, Serik’te yüzde 12 üzere ve hatta kimi bölgelerde vakit zaman yüzde 6’lara kadar düşen çok kuru hava yaşanmıştır. Sonrasında rüzgârın azalması ve nemin yükselmesi bu orman yangınlarının denetim altına alınabilmesinde yarar sağlamıştır.” formunda konuştu.

Yangınların başlangıcının çok süratli olduğunu ve lakin başlangıçta müdahale edildiğinde büyümeden söndürülebileceğini lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “17 Ağustos günü meydana gelen orman yangınlarının çıkış sebeplerine ve başlangıç kaidelerine bakıldığında istekli itfaiyecilik sistemi mevcut olsaydı büyümeden söndürülebileceğini rahatlıkla söyleyebiliriz.” dedi.

Açık ateş yakmanın yasaklanması isabetli bir karar

Bu üç faktörün bir ortada olduğu günlerde ormanlara girişlerin yasaklanması, orman bitişiğinde bile piknik yapmanın, sigara içmenin yahut rastgele bir açık ateş yakmanın yasaklanmasının epeyce isabetli bir karar olduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Anız yakmaya ise hiçbir koşul altında müsaade edilmemelidir. Orman kanununda taksirle de olsa orman yangınına sebebiyet vermenin cezası çok ağırdır. Üstteki öbür yasaklar için de caydırıcı cezalar verilmelidir.” dedi.

Orman yangınlarının yüzde 80’i insan kaynaklı meydana geliyor

2008 yılında Fransızların yaptığı bir araştırmaya nazaran orman yangınlarının yüzde 80’inin yerleşim yerlerinden yahut en fazla 100 metre uzağından, insan kaynaklı olarak meydana geldiği sonucuna ulaşıldığını anlatan Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, ülkemizdeki toplam 35 bin 71 köyün 20 bin 87’sinin orman köyü olduğunu ve her ne kadar Büyükşehirlerdeki köyler mahalle statüsüne düşürülüp Köy Kanunu kapsamından çıkarılmış olsa da nitelik olarak yeniden ilçe merkezlerinden uzak ve nüfusu az yerleşim yerleri olduğundan yangın güvenliği açısından değişen bir şey olmadığını kaydetti.

Rüzgâr istikameti yönü üzerindeki yanıcıların kaldırılması çok önemli 

Orman yangınlarıyla savaşta yangının rüzgâr istikametindeki yönü/yolu üzerindeki yanıcıların kaldırılmasının çok değerli olduğunu da söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Çoğunlukla buldozer ve gibisi araçlarla, ağaçlar ve bitki örtüleri kaldırılarak yangının bu hatta kalması sağlanır ve ilerlemesi önlenir, lakin eğimi fazla olan sarp vadilerde yangın esnasında uygulanamaz. Zati emniyet şeritleri de bu amaçla evvelce açılmaktadır. Yangın esnasında karşı ateş prosedürü de bu gayeyle uygulanır fakat kuvvetli rüzgârın olduğu kurallarda kullanılamaz. Böylelikle yanmakta olan kısım yanar biter lakin o sınırdan itibaren yanıcı kalmadığından sirayet oluşamaz.” dedi.

Orman köylerinin etrafı çakıl mıcır üzere yanıcı olmayan ve ot bitmeyen materyal ile oluşturulmalı

Yangın esnasında emniyet şeridi oluşturulması prosedürünün orman içi köylerde, ormana bitişik köylerde ve ormana bitişik yerleşim yerlerinde uygulanmasının çok yararlı olacağını da kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, şöyle devam etti:

 “Bu emelle orman köylerini büsbütün çevreleyen genişliği 20 ila 100 metre (Bu ara orman yangınlarında sirayete sebep olan tüm faktörler incelenerek bilimsel olarak çıkarılmalıdır. Bu faktörler yanmakta olan kozalakların azamî fırlama uzaklığı, rüzgarla birlikte yanmakta olan kolların yaprakların uçuş aralığı, konveksiyonla kızgın havanın ulaşma aralığı, radyasyonla ısı ışınlarının etkileme uzaklığı, yanarak kaçmakta olan orman hayvanlarının yangını taşıması ve başka tüm faktörler) olan çakıl mıcır üzere yanıcı olmayan ve ot bitmeyen gereç ile oluşturulmalıdır. Bu emniyet şeritleri orman içinde bulunan fabrika, çiftlik üzere yerlerde de yapılmalıdır. Böylelikle orman yangınlarının yerleşim yerlerine sirayeti önlenebilecektir.”

Yaz mevsimi başında kuru otlar temizlenmeli

Orman teşkilatının orman hudutlarına dikilen yangına sağlam ağaç projesinin (YARDOP) de çok değerli olduğuna işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Yaz mevsimi başında orman hudutlarının ve bu sonlardaki yol kenarlarının başta kuru olanları olmak üzere otlardan temizlenmesi gerekmektedir. Bu paklık de ormanları yanmaktan koruyacaktır.” diye konuştu.

Tahliye talimatlarına uyulmalı 

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sıhhati ve Güvenliği Kısmı Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce ise bahse ait yaptığı değerlendirmede, orman teşkilatının çok esaslı ve çok güçlü olduğuna vurgu yaparak, “Orman yangınlarında kamu vazifelilerinin anons ettiği; insanların ve başka canlıların tahliyesi talimatlarına uyulmalıdır.” dedi.

Yaz mevsimi başında tatbikat yapılmalı 

Orman köylerini büsbütün çevreleyecek genişliği 7-20 metre ortasında değişen yangın tedbire alanları oluşturulması gerektiğini belirten Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce, bu alanların büsbütün çakıl, taş yahut toprakla kaplanması gerektiğini tabir etti.

Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce, bu cins alanların orman içinde bulunan fabrika ve çiftlik üzere yerlerde de yapılmasının yangınların süratle meskun alanlara yayılmasını önleyeceğini lisana getirerek, orman etrafındaki otların temizlenmesinin yangının süratle yayılmasını engelleyeceğini de kaydetti.

Haziran ayında Orman Bölge Müdürlüğü, belediye itfaiyesi, AFAD ve köydeki gönüllülerin en az iki günlük bir tatbikat yapmalarının ehemmiyetine dikkat çeken Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce, bu tatbikatların, yangınla uğraş edecek takımların bölgeyi ve birbirlerini tanıyarak hazırlıklı olmalarını sağlayacağını belirtti.

Gönüllü itfaiyecilik sistemi önerisi

Abdurrahman İnce, orman yangınlarıyla çabada istekli itfaiyecilik sisteminin teşvik edilmesi gerektiğini belirtti. İstekli itfaiyecilik sisteminin devreye sokulması halinde, yangınların büyümeden denetim altına alınabileceğini söz eden İnce, ayrıyeten, yangın söndürme uçak ve helikopterlerinin sayısının artırılması ve bu alanda eğitimli elemanların yetiştirilmesi gerektiğini söyledi.

Orman yangınlarıyla gayrette dron ve teknolojik ikaz sistemlerinin kullanımının değerine değinen Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce, bu teknolojilerin, yangın başladığı anda süratli müdahale imkânı sağlayarak yangınların büyümesini önleyebileceğini lisana getirdi.

Mevzuat ve eğitimde yenilikçi adımlar

Orman yangınlarıyla ilgili mevzuatın günümüz gereksinimlerine nazaran tekrar düzenlenmesi gerektiğini belirten İnce, yangın riskli bölgelerde çalışan elemanların uzun müddet misyonda kalmalarının sağlanması gerektiğini vurguladı. İnce, ayrıyeten, orman yangınlarıyla ilgili olarak simülasyon teknolojisi kullanılarak eğitimlerin artırılması ve yangın yönelişleri konusunda genç elemanların uzmanlaştırılması gerektiğini belirtti.

Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce, orman yangınlarıyla gayrette muvaffakiyet sağlanması için yeniliklerin daima olarak takip edilmesi ve uygulanması gerektiğini kelamlarına ekledi.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı